دکتر جلیل شاهی
اینجانب بعنوان کارشناس امر حمل و نقل و ترافیک شهری، هیچ دلیل موجه ای برای احداث چنین سازه ای در میدان باهنر از نظر ترافیک شهری پیدا نکردم!
شهردار محترم يزد
با سلام و احترام:
در سفر اخير خود به يزد با پديده‌اي در ميدان باهنر مواجه شدم كه باعث شگفتي و در عين حال نگراني گرديد اين پديده احداث پلي زمخت و خشن و ناهماهنگ با بافت و فرهنگ اصيل يزد است برآن شدم كه بعنوان يك فرد يزدي نظراتم را به آگاهي برسانم شايد با دورانديشي مورد توجه قرار گيرد و با ژرف نگري چاره‌انديشي شود.
جنابعالي به عنوان يك شهروند يزدي، در موقعيت شهردار اين شهر و همچنين در سمت عضو محترم شوراي اسلامي شهر يزد اطلاع داريد كه يزد يكي از اصيل‌ترين و كهن‌ترين شهرهاي ايران و جهان است و آثار گرانبهايي را در خود دارد بطوريكه در مجموع بعنوان يكي از ميراثهاي فرهنگي كشور و حتي جهان شناخته شده است. موقعيت و ويژگيهاي يزد نه فقط بر اهل فن و معرفت آشكار است بلكه در سطح جهان و سازمانهاي ذيربط نظير سازمان علمي فرهنگي و آموزشي ملل متحد، يونسكو نيز به ثبت رسيده است. بافت اصيل و تاريخي ويژه شهر يزد، منطقه واقليم آن، روش‌ها و فناوري‌هاي بديعي، نظير قنوات، آب‌انبار‌ها و مساجد و غيره، كه اجداد ما با توانايي و سخت‌كوشي بسيار، پديد آورده‌اند و هنوز آثار آن پابرجاست و خوشبختانه بسياري از آنها هم‌اكنون فعال و در حال بهره برداري است و همين آثار است كه اين شهر را در دنيا ويژه و مشهور ساخته است.
بدين ترتيب جناب عالي و همه افراد اهل فن و معرفت، تصديق مي‌فرماييد كه اين ويژگيها و اهميت و ارزش اين شهر تا زماني ادامه خواهد يافت كه يزد، يزد باقي بماند و ويژگيهايش جلوه‌گر باشد. بنابراين هر عامل و علتي كه اين ويژگيها را مخدوش يا ضعيف سازد و يا از بين ببرد عاملي مخرب و خطرناك براي اين شهر خواهد بود.
اينجانب به عنوان كارشناس امر حمل ونقل و ترافيك شهري هيچ دليل موجه‌اي براي احداث چنين سازه‌اي در ميدان باهنر از نظر ترافيك شهري پيدا نكردم. به نكات زير توجه فرماييد.
بر عكس دهه‌هاي 60 تا 80 قرن بيستم كه در اكثر كشورهاي صنعتي افزايش سرعت و حركت وسايل نقليه موتوري در جاده‌هاي شهري مورد توجه بوده و در افزيش اين پارامتر ترافيكي به طرق مختلف نظير تعريض مسيرهاي موجود و احداث جاده‌هاي جديد و يا تقاطع‌هاي غير همسطح كوشيده‌اند. در دهه‌هاي اخير اكثر صاحبنظران امر شهرسازي و مهندسي ترافيك و حمل و نقل به اين نتيجه رسيده‌اند كه آنچه در شهر مهم است احساس امنيت و آرامش است و لذا سعي به آرام‌سازي ترافيك نموده و از اقداماتي كه اين سياست را خدشه‌دار كند پرهيز كنند. بحث آرام‌سازي ترافيك Traffic Calming اينك در اكثر كشورها بخصوص كشورهاي اروپايي امري رايج و پذيرفته شده است. با عنايت به طولاني نبودن مسافت در داخل شهرها بطور متوسط در حد چند كيلومتر، نقش سرعت و افزايش آن بسيار كمرنگ تر از سالهاي گذشته شناخته شده است. اولويتهاي حمل و نقل شهري اينك به ترتيب عبارتند از عابران پياده و پياده روي، حمل و نقل غير موتوري، رفت و آمد معلولين و شهروندان با توانايي‌هاي كم نظير افراد مسن، كودكان و حمل ونقل عمومي بويژه اتومبيل. همچنين در آغاز قرن بيست و يكم، جوامع پيشرفته با سابقه كهن برآنند تا آثار مدرنيسم و پست‌مدرنيسم را در توسعه شهري هماهنگ با بافت و ارزشهاي تاريخي و فرهنگي شهر در نظر بگيرند و اجازه ندهند كه ميراث ارزنده تاريخي جامعه با نوگرايي پايدار و گذرا تخريب شود.
همانطور كه اطلاع داريد خيابان بلوار دانشجو ابتدا تحت عنوان كنارگذر شهر يزد احداث گرديده است در اثر عواملي كه جاي بحث آنها در اين نوشتار نيست شهر گسترش يافت و كنارگذر و يا به اصطلاع غلط كمربندي سابق، به مسير شهري تبديل شد. عرض و تعداد خطوط اين مسير جوابگوي بيش از حد نياز فعلي و آينده‌اي بالنسبه طولاني است و چنانچه سياستهاي منطقي كه به پاره‌اي از آن در بالا اشاره شد روا گردد به جاي تشديد سرعت حركت وسايل نقليه در آن روشهايي اتخاذ مي‌شد كه از سرعت وسايط نقليه موتوري كاسته و اولويتها كه به آن اشاره رفت مدنظر قرار گيرد حتي اگر قرار باشد اين مسير به مسيري سريع و بعنوان يك كمربندي شهري (Ring Road) درنظر گرفته و تقاطع‌هاي آن به غير همسطح تبديل شود، كه از نظر علمي به هيچ وجه درست نيست و ضروري نيست، عبور جاده در تراز بالا به دلايل شهري و بخصوص شهر يزد، با ويژگيهايي كه به آن اشاره شد، به هيچ وجه توجيه منطقي ندارد. دلايلي نظير عبور تأسيسات شهري در زير و مشكلات جا به جايي آنها نيز در قبال ضررهاي جبران‌ناپذيري كه اين سازه به شهر خواهد زد پذيرفتني نيست.
ممكن است اين پرسش به ذهن خواننده بيايد كه با توجه به اينكه قسمتي از اين سازه اجرا شده و بقيه نيز در حال اجراشدن است اين مطالب و نامه نه ضرورتي دارد و نه مؤثر است. ولي با توجه به موارد مشابهي كه هم در يزد و هم در ديگر شهرهاي كشور نظير اصفهان، مانند كوتاه كردن ارتفاع ساختمان جهان‌نما، وجود داشته است با مختصري انگيزه و شهامت و جرأت تصميم‌گيري، انتظار مي‌رود كه با در نظر گرفتن مصالح ملي و شهر نه فقط از ادامه اين سازه با منظر خشن جلوگيري شود بلكه با گذراندن مصوبه‌هاي قانوني تخريب و پاكسازي آن در دستور كار قرار گيرد.
اگر چنين شود عموم شهروندان و كليه كساني كه ارزش فرهنگي و اجتماعي آثار فرهنگي و هويت‌هاي شهري و ملي را ارج مي‌نهند و اقدام شما را خواهند ستود و اين تصميم رضاي خدا و مردم را فراهم آورده و دعاي خير نسل حاضر و نسلهاي آينده را به همراه خواهد داشت. توجيه اين كار يعني تخريب و پاكسازي اين سازه كه شايد مهمترين شكل از هزينه‌هايي است كه تاكنون براي احداث آن خرج شده است، بسيار ساده و منطقي است زيرا به قول معروف جلو ضرر از هر كجا گرفته شود منفعت است. و در ثاني با چه قيمت و ارزشي مي‌توان لطماتي را كه به هويت و فرهنگ شهر وارد مي‌شود جبران نمود. مطمئن باشيد كه اين تصميم شجاعانه و خداپسندانه سعادت دنيا و آخرت در پي داشته و بي‌توجهي به آن زيانبار است.
من آنچه شرط بلاغ است با تو مي‌گويم تو خواه از سخنم پند گير خواه ملال
جليل شاهي – دكتراي حمل و نقل و ترافيك شهري
به نقل از هفته نامه آیینه یزد شماره اول – دوشنبه 20 شهریور85
منبع
"شوق دات كام
اخبار مرتبط در يزد فردا "
بيو گرافي دكتر جليل شاهي دكتراي مهندسي راه و ساختمان(تخصص مهندسي ترافيك و برنامه ريزي) 
يزدفردا
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
جمعه 10,ژانویه,2025